‘t Is nog niet voorbij, die ellendige zomer, er lijkt maar geen eind aan te komen. Onze atelierruimte in de academie Noord is al maandenlang onbereikbaar (Corona en zomervakantie) en ons project ligt hopeloos stil. Ik begin daarom maar wat te experimenteren in mijn eigen atelier, dat eindelijk min of meer af is. Voor de verjaardag van mijn geliefde E. maak ik een boekje en daarvoor gebruik ik een alternatieve lithografische techniek met polyestervellen.

Men noemt dit wel eens de steendruk voor arme mensen, al klinkt dat wel heel denigrerend, terwijl het eigenlijk gewoon een boeiend en  – inderdaad – goedkoop en non-toxisch alternatief voor de klassieke steendruk is: ‘lithografie’ met polyesterplaatjes.

Ik maak een ontwerp voor een klein boekje. Het principe is eenvoudig: een éénzijdig bedrukt vel papier wordt gevouwen tot een boekje. Op het polyesterplaatje teken ik met watervaste stiften en balpen. Ik haal het polyestervel door een lamineermachine, zodat de inkt goed droog is (een haardroger of een strijkijzer kan ook wonderen verrichten). Daarna leg ik een lithosteen op de steendrukpers en stel alles goed af, alsof ik de steen ga afdrukken. De steen dient echter als basis om het vel polyester op te leggen. Eerst dep ik wat arabische gom aangelengd met water op de steen en leg er het polyesterplaatje op. Hierdoor blijft het vel mooi aan de steen kleven. Dat vel spons ik daarna in met water en een scheutje arabische gom, waarna ik het af dep. Dan breng ik met een rubberen rol de inkt aan (ik heb thuis voorlopig nog geen lederen rol). Enkel de delen waar getekend is, nemen inkt op. In de andere delen zorgen de met water gevulde poriën ervoor dat de inkt wordt afgestoten. Het teveel aan inkt haal ik weg met de spons. Als er zich vlekken vormen haal ik dat weg met een beetje tandpasta en een oude tandenborstel. Zodra het polyestervel voldoende inkt heeft opgenomen, leg ik er een vel papier op en haal het door de pers.

Ik laat de prent drogen en snijd en plooi hem daarna in de juiste vorm. Rond het boekje plooi ik nog een strikje, dat ik dicht las met ouderwetse zegellak (en met E’s initiaal). Mijn vrouw is opgetogen over het cadeau en ik kan opgelucht herademen (ik kom al jaren weg met zelfgemaakte prutsels en haar liefde groeit alleen maar).

Ik denk soms dat er geen eind aan kan komen, maar voor je het weet is die pokkenzomer al weer lang voorbij.

rudy de lithograef

Meer achtergrondinformatie over het steendrukproces op www.steendruk.be

Ondertussen staat op de pagina ‘polyesterprint’ meer uitleg over de techniek met polyestervellen.